In vorige berichten vertelde ik jullie al meer over mijn revalidatietherapie. Ik volgde ze 4 jaar geleden in het CVS-referentiecentrum van Pellenberg bij Leuven. Zoals ik ook vermeldde, leerde ik er te
doseren, iets te doen aan het
piekeren en mijn
slaapproblemen iets of wat aan te pakken. Het belangrijkste item in de therapie was echter de condietraining. En daar ga ik jullie nu eindelijk wat meer over vertellen :-).
Alles begint met een inspanningstest. Ik noem het voortaan de Vermaledijde Fietsproef. Je moet namelijk op een hometrainer fietsen. De weerstand wordt met de minuut zwaarder en je moet fietsen tot je niet meer kan. Vandaar 'vermaledijde' want je bent er achteraf toch minstens enkele dagen niet goed van. Tijdens het fietsen worden verschillende parameters gemeten, onder andere je hartslag, je zuurstofopname en je bloeddruk.
De bedoeling van de fietsproef is:
1. je conditie bepalen
2. je werkhartslag bepalen
3. je met de voorgaande gegevens aan de slag zetten om je conditie te verbeteren.
1. Je conditie
Je conditie wordt uitgedrukt in een getal vergelijkbaar met je IQ, maar dan je FQ (fysiek quotiënt). Je fysiek quotiënt wordt onder meer beïnvloed door je leeftijd en je gewicht. Men gaat ervan uit dat een persoon van dezelfde leeftijd en die niet aan sport doet een FQ heeft van 100. Men heeft vastgesteld dat de gemiddelde CVS-patiënt een FQ heeft van rond de 70.
Toen ik mijn eerste fietsproef deed (in het begin van de revalidatietherapie) was ik nog halftijds aan het werk. Ik ging er dus van uit dat mijn FQ wel nog zou meevallen en dat ik wel boven die 70 zou zitten; Spijtig genoeg was niets minder waar. Ik had een FQ van slechts... 36! Ik viel bijna van mijn stoel van verbazing: ik werkte toch nog deeltijds? Hoe kon ik dan zo'n laag FQ hebben?!
Een gesprek met de begeleidende kinesist opende me de ogen. Veel CVS-patiënten (zoals ik dus) doen heel veel puur op karakter en niet omdat ze het kunnen. Eigenlijk zei mijn lichaam dat ik bijna constant moest platliggen. Als ik zo zou voortdoen (aldus de kinesist) zou het niet lang meer duren of ik kreeg een gigantische weerslag en zou niks meer kunnen...
Manlief en ik namen deze woorden erg au sérieux en besloten dat ik zo snel mogelijk zou stoppen met werken om me volledig te kunnen wijden aan mijn genezing. Ondertussen zit ik 4 jaar thuis en als ik heel eerlijk ben, moet ik toegeven dat dat een goeie beslissing is geweest.
2. Je werkhartslag
Eén van de kenmerken van iemand met CVS (iemand met een zéér slechte conditie) is dat zijn/haar hartslag snel heel hoog is, vooral bij een (lichte) inspanning. Door héél geleidelijk aan je conditie te werken, gaat je hartslag stilletjesaan zakken. Probleem is dat die conditietraining héél anders (= veel trager) moet gaan dan bij gezonde mensen.
Na de fietsproef kregen we elk onze werkhartslag. Bij mij was dat toen 105. Concreet wilde dat zeggen dat ik alleen aan hartslag 105 mocht komen als ik 'sportte' of aan mijn conditie aan het werken was, 2 keer per week. Héél moeilijk als je weet dat ik al aan 105 kwam door gewoon nog maar rond te stappen. Maandenlang (eigenlijk doe ik het nu nog, het is een ingebakken gewoonte geworden) ben ik door het leven geslenterd om toch maar onder de 105 te blijven. Mijn hartslagmeter was en is, het zal je niet verbazen, mijn beste vriend.
2 keer per week moest ik aan mijn conditie werken. We mochten wandelen of fietsen en begonnen bij amper 10 minuten. Elke week deden we er 2 minuten bij. Met een werkhartslag van 105 kan je nog aan sport doen door gewoon een beetje door te stappen. Geleidelijk aan verbeterde mijn conditie echter (het werd moeilijker om al stappend aan 105 te komen) en kroop ik op de fiets. Men had ons zeer sterk aangeraden om zelf een hometrainer te kopen. Dan kan je op vaste tijdstippen fietsen, je hebt geen last van ons gezellig Belgisch weertje en je kan heel geleidelijk aan de weerstand opvoeren (zodat je aan je werkhartslag komt). De bedoeling is dat je er elke week 2 minuten bijdoet, maar in de realiteit was dat niet altijd mogelijk. In de winter gaat het altijd een pak minder goed met me; er loert al eens een griepje of flinke verkoudheid om de hoek. In die periode waren er soms verschillende weken dat ik het aantal minuten helemaal niet kon opdrijven. Dat was niet echt een ramp, zo bleek later.
3. Het resultaat
Het vergt veel geduld en minstens evenveel discipline, 2 keer in de week op je hometrainer kruipen. Zelf vond ik het vooral heel moeilijk om buiten die 20 minuten training onder de 105 hartslag te blijven. Dàt vroeg pas discipline!! Velen van onze groep (we waren met 10) hebben dat dan ook niet volgehouden.
Maar al mijn inspanningen brachten wel op! Na een half jaar moesten we allemaal weer naar Gasthuisberg (groot ziekenhuis in Leuven) voor de Vermaledijde Fietsproef. Mijn FQ was ondertussen gestegen tot 45! In onze groep waren er maar 3 personen wiens FQ was verbeterd in dat half jaar en dat waren die 3 mensen, die heel gedisciplineerd gefietst en gedoseerd hadden.
Op 2 jaar tijd heb ik mijn conditie kunnen opvoeren tot 77! Een hele verbetering dus. Ik was (en ben :-)) héél trots op mezelf.
En nee, zo'n grote verbetering van je conditie betekent geen wonderbaarlijke genezing. Ik had het gevoel in mijn dagelijks leven niet echt veel verbetering te voelen. Maar eigenlijk voelde ik het wèl: als ik over mijn grens ging, moest ik niet meer (zoals voorheen) een hele week of meer recupereren. Ik had dan nog wel een flinke dip, maar met goed rusten kwam ik er met een 2-tal dagen vanaf.
Conclusie
Er zijn heel wat verschillende benaderingen in de geneeskunde om CVS aan te pakken. Elk groot ziekenhuis heeft zijn specialist die zijn eigen aanpak heeft. In Leuven besloot men te gaan voor gedragstherapie. Via gedragverandering zorgen voor genezing (of toch verbetering). Ik kan zelf geen oordeel vellen over de andere benaderingen maar ik kan wel zeggen dat de Leuvense benadering bij mij werkt. Je moet er veel voor over hebben (heel je huishouden moet ernaar geregeld worden dat je op tijd kan rusten en 'sporten'), je moet enorm veel discipline en geduld hebben, maar bij mij heeft het gewerkt.
Ondertussen ben ik mama geworden. Tijdens de zwangerschap en de eerste maanden na mijn bevalling was ik totaal niet in staat om maar iets aan mijn conditie te doen. Ik wist en voelde dat mijn FQ dramatisch gezakt moest zijn (ik ben mààndenlang een wrak geweest :-().
Een half jaar geleden ben ik héél voorzichtig terug aan de slag gegaan met mijn hartslagmeter. Vorige week heb ik terug een fietsproef gedaan en mijn FQ is terug in stijgende lijn, joepie!!
De weg is nog zoooo lang maar ik weet, ik kom er (ooit) wel.
Enkele opmerkingen
Een
hartslagmeter kan je kopen in een sportwinkel, maar ook bij je apotheker. De meesten bestaan uit een band die je rond je borstkas spant (ter hoogt van de onderste rand van je bh, voor de vrouwen onder ons) en een horloge waar je je hartslag kan op aflezen. Voor 50 euro heb je echt al wel een degelijk model.
Als je echt van plan bent om een
hometrainer te kopen, moet je toch wel enkele honderden euro's rekenen :-(. De gemiddelde recreatieve hometrainer voldoet waarschijnlijk niet omdat je de weerstand niet voldoende geleidelijk aan kan opbouwen. Mijn hometrainer (een toenmalige promotie in de Makro) begint bij 15 watt en springt per 5 watt naar boven. Bij de meeste hometrainers is dat verschil groter (dus te groot).
Ga niet af op de
gegevens die ik hierboven voor mezelf heb vermeld. Deze zijn
zeer persoonlijk en hangen af van je leeftijd, je gewicht, je conditie en zoveel meer. Ik heb je gewoon een indicatie willen geven over wat er mogelijk is. Als je voor jezelf wil weten hoe het met je FQ is gesteld, raad ik je ten stelligste aan te overleggen met je huisarts! Hoewel de referentiecentra voor CVS als dusdanig niet meer bestaan, is er misschien wel een andere mogelijkheid om aan de weet te komen op welke hartslag je moet oefenen.
In principe kan je niet zomaar een
fietsproef meer doen aangezien de CVS-referentiecentra niet meer bestaan als dusdanig. Maar aangezien ik het programma in het verleden heb gevolgd, kon ik vorige week wèl nog een fietsproef doen.
Ziezo, dit was een hele boterham. Ik kan me voorstellen dat heel mijn uitleg een beetje verwarrend en moeilijk overkomt. In het begin van mijn therapie was het voor mij ook allemaal chinees, maar ondertussen goochel ik met de begrippen FQ, wattage (weerstand van de hometrainer), hartslag enzovoort. Ik kan me heel goed voorstellen dat er wel wat vragen gerezen zijn bij het lezen van dit stukje. Aarzel niet ze te stellen. Ik zal, in de mate van het mogelijke, een antwoord geven :-).